Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΔΕΝ ΖΕΙ ΜΟΝΑΧΑ ΜΕ ΨΩΜΙ

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΔΕΝ ΖΕΙ ΜΟΝΑΧΑ ΜΕ ΨΩΜΙ

Η γενιά του '40 πολέμησε για το υπέρτατο αγαθό, την ελευθερία, υπέμεινε τις

σφαγές των κατακτητών και την πείνα που θέριζε μικρούς και μεγάλους.

Η αμέσως επόμενη, γεννημένη μέσα στη φτώχεια που άφησαν τα αποκαΐδια του πολέμου και επιδείνωσε ο εμφύλιος, μεγάλωσε με την αγωνία να γεμίσει το
άδειο της στομάχι. Ξυπόλητα πηγαίναν τα παιδιά στο σχολειό, με τη σκέψη σαν μεγαλώσουν «να πιάσουν την καλή». Και μεγαλώνοντας, οι περισσότεροι
τα κατάφεραν, μιας που οι προγενέστερες συμφορές είχαν αποδεκατίσει τον πληθυσμό με αποτέλεσμα οι θέσεις εργασίας (και της εξουσίας σε κάθε επίπεδο) να είναι κενές.



Αυτή η γενιά αντέστρεψε τη σειρά των αξιών και τις

μετέτρεψε σε αγαθά προς κατανάλωση, φωνάζοντας «ψωμί, παιδεία,

ελευθερία». Λησμόνησε ότι η παιδεία και η ελευθερία είναι συλλογικά

κατορθώματα, πολιτικές αρετές, και ότι αν δεν είσαι πρώτα λεύτερος, δεν

γίνεται να συλλογάσαι καλά. Το βάρος έπεσε στο ψωμί, και σαν χορτάσαν οι

κοιλιές, η πείνα έγινε πλεονεξία, που για να εκπληρωθεί κατάπιε πρώτα την

μέσα μας ανθρωπιά. Για το ψωμί, που 'γινε για μερικούς παντεσπάνι και για

τους πολλούς καταναλωτική εμμονή, κατέφαγαν πρώτα το αίσθημα περί

δικαίου, επιτρέποντας στους εαυτούς τους να αδικούν τον συνάνθρωπο

προκειμένου να κερδίσουν περισσότερα. Αν και δεν «τα φάγανε μαζί»,

συναίνεσαν όλοι στο σκηνικό που χτίστηκε, ανέχτηκαν επί δεκαετίες την

αδικία, την θεώρησαν ως ένα φυσιολογικό γεγονός, αναζήτησαν μεθόδους

ατιμωρησίας, οδήγησαν τη χώρα, δηλαδή την κοινωνία, στο χείλος του

γκρεμού και τώρα παριστάνουν τους ξαφνιασμένους, τους αγανακτισμένους,

ακόμα και τους «σωτήρες», μεταθέτοντας ασφαλώς κάθε ευθύνη στις πλάτες

όλων των άλλων.

Δεν τσουβαλιάζω τη γενιά των πατεράδων μας, δεν είναι όλοι οι άνθρωποι

ίδιοι. Η παραπάνω περιγραφή αντιπροσωπεύει την εικόνα του δάσους, τη

γενική συνισταμένη της κοινωνίας. Μιας κοινωνίας που γαλουχήθηκε με την

ιδέα ότι έχει αξία εκείνος που έχει χρήματα, εξουσία, αναγνωρισιμότητα

ανάμεσα στους πολλούς. Η ποικιλία των εκπομπών life style, περιοδικών κλπ,

συνέβαλε σε  μεγάλο βαθμό στη διαμόρφωση αυτής της συνείδησης, κυρίως

λόγω έλλειψης παιδείας του κοινού τους. Και τούτο διότι κακό δεν είναι να

βλέπουμε πώς περνούν τη ζωή τους οι πλούσιοι ή οι γκλαμουράτοι αλλά να

θεωρούμε τα χρήματα ως το συστατικό της ευτυχίας και να πασχίζουμε να

τους μοιάσουμε ενώ δεν διαθέτουμε τα μέσα. Χάσαμε το μέτρο, και μαζί με

αυτό την ανθρωπιά, γιατί «πάντων χρημάτων μέτρον ἄνθρωπος».  Ο συνάνθρωπος

έγινε το μέσο για την επίτευξη του σκοπού, το αναγκαίο θύμα για τη

μεγιστοποίηση του κέρδους.

Γι αυτό και στην πραγματικότητα δεν μάς ενοχλεί η αδικία. Επιδιώκουμε με

ανορθόδοξες, άδικες μεθόδους, να κερδίσουμε κάθε φορά και κάτι

διαφορετικο: μια θέση στο δημόσιο, μια μετάθεση στο τάδε πανεπιστήμιο ή

στο δείνα στρατόπεδο, μεγαλύτερο κέρδος στις συναλλαγές. Γι αυτό και

λαδώνουμε ανθρώπους σε θέσεις κλειδιά (ή, έστω, ρίχνουμε την αξιοπρέπειά

μας με γλοιώδη παρακαλετά), ή ζητάμε «φακελάκι» για την οποιαδήποτε

εκδούλευση, ή δεν κόβουμε αποδείξεις ή υπερκοστολογούμε την εργασία μας,

ή δεν αποδίδουμε φόρους, ή βγάζουμε τα χρήματά μας (το περίσσευμα

δηλαδή, το αναγκαίο έχει σαφώς αναλωθεί και με το παραπάνω) στο

εξωτερικό. Να κερδίσω εγώ σήμερα, τώρα, αυτό που θέλω και αύριο βλέπουμε,

και ας πα να ψοφήσουν οι άλλοι. Άσχετα από το αν βρίσκεται κανείς στη θέση

εκείνου που εκμεταλλεύεται τους άλλους ή εκείνου που συναινεί στην

εκμετάλλευση του πρώτου, το κίνητρο είναι το ίδιο: το πρόσκαιρο κέρδος. Γι

αυτό και η οργή στα φανάρια, στις ουρές, στις διαδηλώσεις, στο κάθε εμπόδιο

που αναστέλλει πρόσκαιρα την ικανοποίηση της κάθε φορά επιθυμίας. Και

τώρα που φτάσαμε στο σημείο που η μηχανή που στήσαμε απειλεί τα

συμφέροντά μας ή και την επιβίωσή μας, διαμαρτυρόμαστε και ρίχνουμε το

φταίξιμο (πόσο βολικό) στους άλλους! Μάθαμε, βλέπεις, να ζούμε με πιο πολλά

και τώρα μάς κακοφαίνονται τα λίγα και νιώθουμε αδικημένοι.

Μήπως είναι καιρός να σταματήσουμε να τρώμε τις σάρκες των αδελφών μας;

μήπως να αναθεωρήσουμε τις απόψεις μας για τη ζωή και για την ευτυχία; Τα

χρήματα δεν φέρνουν την ευτυχία, γιατί δε μπορούν να προσφέρουν αγάπη,

συντροφικότητα, αλληλεγγύη, φιλανθρωπία. Τα πάντα να έχει ο άνθρωπος δε

μπορεί να τα χαρεί μόνος. Ακόμα και για να τα ξοδέψει έχει ανάγκη εκείνον

στον οποίο θα τα δώσει, για να τού προσφέρει την οποιαδήποτε πολυτέλεια ή

ευκολία, μιας που κανένας Κροίσος δεν έμαθε ποτέ ακόμα και να βάφει τα

παπούτσια του (ούτε βέβαια καταδέχεται να τα βάψει ο ίδιος). ΓΙ αυτό οι

πλούσιοι ανέχονται (και χρηματοδοτούν) τα σμήνη «φίλων» και επιτήδειων

που τούς προσεγγίζουν, για να ξορκίσουν τη μοναξιά και την ματαιότητα του

πλούτου τους, για να νιώσουν, μέσα από τον θαυμασμό που εισπράττουν, ότι

έχουν αξία, ότι είναι αποδεκτοί.

Ο άνθρωπος δεν ζει μονάχα με ψωμί, έχει ανάγκη την επι-κοινωνία, την αγάπη.

Ο θησαυρός μας, ας το συνειδητοποιήσουμε, είναι τα μάτια του συνανθρώπου

μας, ένα ζεστό χαμόγελο, μια αγκαλιά, ένα δάκρυ για τον πόνο του

συνανθρώπου, ένα χέρι βοηθείας. Διέξοδο στο αδιέξοδο της κρίσης δε μπορεί

να προσφέρει από μόνη της η μείωση των δαπανών (αναγκαστικά, εφόσον δεν

περισσεύουν τα έσοδα), αν συνεχίσει να λιγοστεύει η αναμεταξύ μας αγάπη.

Φιλάνθρωπος δεν είναι εκείνος που δίνει ελεημοσύνη αλλά αυτός που φιλεί,

δηλαδή αγαπά, τους ανθρώπους. Αν αγαπά τους ανθρώπους, τους θέτει ως

μέτρο κάθε πράγματος στη ζωή του, δεν αδικεί, δεν αρπάζει, μοιράζεται ότι

έχει, και ενίοτε δίνει και ελεημοσύνες. Η αδιαφορία σκοτώνει, όχι η φτώχεια.

Icarus

icarus10.blogspot.gr